ده تکنیک برای صرفه جویی در زمان مطالعه

هنگام مطالعه و درس خواندن زمان ارزش زیادتری پیدا می کند. با نگاه کردن به فهرست منابعی که باید مطالعه شود، کارهای دانشگاهی و آمادگی برای امتحانات – بدون در نظر گرفتن زمانی که باید در کلاس صرف کنید – متوجه می شوید که زمان زیادی ندارید. ممکن است احساس کنید که باید کارهایتان را با عجله انجام دهید و حتی در نظر گرفتن زمانی برای برنامه ریزی به نظر تلف کردن زمان می آید. با این همه نگران نباشید. تصور کنید با شهریه ای که پرداخت می کنید، اگر لازم بود فقط چند کتاب ساده را مطالعه کنید و گاه گاه سر کلاس حاضر شوید و امتحان و مدرکی در کار نبود، چه حالی پیدا می کردید.

پرسیدن سؤال های روشن

پرسیدن سؤال های واضح و روشن مانند این سؤال ها در زمان صرفه جویی کنید: «درک من از نکته ي الف به شكل ب است، آیا این درک درست است؟» یا «آیا این یعنی …؟» زمان را با فکرهای بیهوده درباره ی مواردی که به نظرتان بی معنی می آید هدر ندهید. درباره ی مواردی که به نظرتان مبهم می آیند به روشنی سؤال کنید. می توانید سؤال تان را از کسی مثل استاد یا مسئول دفتر گروهتان بپرسید که یا پاسخ را می داند یا اگر پاسختان را نمی داند، می تواند آن را برایتان پیدا کند. اگر اشتباهی مرتکب شده اید، بدون شک جنایتی نکرده اید و می توانید با پرسیدن سؤال اشتباهتان را جبران کنید. هنگامی که پاسخ درست را دریافت کردید آن را به اطلاع همه برسانید.

برنامه ریزی برای انجام کارها در بهترین زمان ممکن

برنامه ریزی می تواند به کمکتان بیاید. برخی به برنامه ریزی به عنوان هنر نگاه می کنند. در هر حال برنامه های عملی باعث می شود که کار مناسب را در زمان درست و مناسب انجام دهید و نه تنها در زمان صرفه جویی می شود، بلکه نگرانی هایتان نیز کاهش می یابد. برخی از موارد از پیش توسط دیگران برای شما برنامه ریزی شده اند و شما نمی توانید تغییری در این برنامه ایجاد کنید. زمان برگزاری کلاس ها، شروع و پایان ترم تحصیلی و زمان برگزاری امتحانات از جمله ی این موارد هستند. می توانید از این موارد از پیش برنامه ریزی شده به عنوان قالب و ساختار برنامه ریزی های خودتان استفاده نمایید. با فعالیت هایی که زمان آنها به شکل قطعی تعیین شده شروع کنید و فاصله ی خالی میان آنها را به شکل مناسب پر کنید. با فعالیتهای روزانه مثل کلاسها شروع و فاصله های خالی روزانه، هفتگی و ماهانه را پر کنید.

فعالیت ها در طول زمانی که در اختیار دارید به درازا خواهند کشید، به همین دلیل زمان تعیین کردن برای شروع و پایان آنها به شما کمک می کند به درستی از زمان خود استفاده کنید و برای کارهای دیگر نیز زمان کافی ذخیره نمایید. خیلی زود متوجه می شوید که برای هر کلاس به چه میزان آمادگی نیاز دارید و این آمادگی چقدر زمان می برد.

اولویت بندی کارها

هنگامی که برنامه ی زمان بندی دارید، می دانید چقدر زمان اضافی دارید تا کارهای دیگرتان را انجام دهید. کارهای هفتگی را باید تا پایان هر هفته تمام کنید. پس از برنامه ریزی برای انجام این کارها می توانید برای تمام کردن کارهای ماهانه ی خود برنامه ریزی کنید و همه ی این موارد را در برنامه ی انجام کارهایتان بگنجانید. دقت کنید که برای انجام هر کاری به بهترین شکل زمان مناسبی وجود دارد که طی آن می توان آن کار را در کوتاه ترین مدت با موفقیت به پایان رساند.

مهم است توجه داشته باشید که همیشه گرفتن کامل ترین نمره در درسها امکان پذیر نیست. این یعنی اهمیتی ندارد که چه مدت روی هر کاری متمرکز می شوید، ممکن است نتوانید نمره ی کامل را دریافت کنید. البته متعهد باقی ماندن به برنامه ای که طرح کرده اید احتمال بالا رفتن نمره ی شما را افزایش خواهد داد. قانون کاهش نتایج را هم در نظر داشته باشید. مطابق این قانون برای مثال اگر لازم است ده جمله ی هم اندازه را برای درس از حفظ کنید و حفظ کردن ۷ جمله ۳۰ دقیقه زمان می برد، باید بدانید که حفظ کردن ۳ جمله ی باقی مانده نیز ۳۰ دقیقه زمان تان را خواهد گرفت. بنابراین اگر با حفظ کردن ۷ جمله نمرهی قبولی در آن درس می گیرید برای صرفه جویی در زمان ۳ جمله ی باقی مانده را فراموش کنید و نیم ساعت بعدی را به کاری دیگر اختصاص دهید که نتیجه ی بهتری برایتان داشته باشد. به این شکل از زمان تان برای انجام دو کار استفاده کرده اید. بهتر است همه ی تخم مرغ هایتان را در یک سبد قرار ندهید. اگر این کار را به شکل بی نقصی انجام دهید اما نتوانید به کارهای دیگر برسید در مقایسه با زمانی که دو کار را به شکل خوب انجام می دهید، ضرر و زیان بیشتری خواهید دید.

خدا را شکر که هیچ کسی کامل نیست

کمال نیز مانند زیبایی پدیده ای نسبی است. به همین دلیل سعی در کامل بودن به هدر دادن زمان است، چرا که کمال برای هر کسی معنایی خاص دارد. خالق اثری ممکن است احساس کند که کارش نقص دارد، در حالی که استاد ممکن است متوجه این نقص نشود و کار را کامل بداند. استاد احتمالا بر اساس کارهایی که دیگر دانشجویان انجام داده اند قضاوت می کند. کمال یعنی دیگر جایی برای بهبود در کاری وجود ندارد. کمال مرحله ای ثابت و راکد است و نمی دانم چرا همه دوست دارند به این مرحله برسند. اگر چنین اتفاقی رخ بدهد که به شما تبریک می گویم. معمولا زمانی این اتفاق رخ می دهد که سالها روی کاری زمان صرف می کنید یا نابغه هستید. به همین دلیل بهتر است به جای کمال گرایی سعی کنید هر کاری را با توجه به زمانی که دارید به بهترین شکل ممکن انجام دهید. بدانید که اگر صد سال هم برای انجام کاری تلاش کنید نمی توانید نظر برخی افراد را تأمین کنید. گاهی کمال گراها می گویند که چون نمی توان کاری را به طور کامل و بدون نقص انجام داد، پس بهتر است اصلا از خیر انجام دادنش بگذریم. ممکن است حرف آنها درست باشد، اما ارزش این را دارد که بیشتر کارها را با حداکثر تلاش و توان مان انجام دهیم و به این شکل به دنبال تحسین و تشویق باشیم.

دوری از تنبلی

کارهای سخت را هرچه زودتر انجام دهید و انجام آنها را عقب نیندازید. هرچه زمان بیشتری نگران انجام کارهای سخت باشید، انجام آنها را سخت تر خواهید کرد. کارهای سخت را به سرعت و پس از پرسیدن سؤال های لازم انجام دهید. با شروع کردن هر کار سختی ایده های فراوانی برای حل مشکلات به ذهنتان می رسد. به این شکل حتی می توانید مشکلات به ظاهر بزرگ را به مسائل کوچکتر تقسیم کنید و ساده تر آنها را حل کنید. ارزیابی اینکه کارهای سخت چقدر زمان نیاز دارند، مشکل است. انجام دادن کارهای سخت باعث می شود برای انجام کارهای ساده تر روحیه بگیرید. برای انجام کارهای سخت راهکارهای مناسبی در نظر بگیرید و همان طور که گفتم مشکلات را به بخش های کوچک تر که حل آنها ساده تر است تقسیم کنید. مدت زمانی را که قرار است برای هر کار سختی صرف کنید محدود و شخصی کنید. به جای فکر کردن درباره ی سختی کار به خود کار و یافتن راه حل فکر کنید.

«نه» گفتن را یاد بگیرید

اگر خیلی زود حواس تان پرت می شود این احتمال وجود دارد که اگر در طول انجام کاری کسی شما چیزی بخواهد به راحتی کاری را که انجام میدهید نیمه کاره رها کنید. گاهی لازم است برای انجام کاری که به سختی پیش می رود به خود استراحت دهید، اما گاهی لازم است یاد بگیرید که به درخواست های دیگران «نه» بگویید. «نه» گفتن باعث میشود به فردی مستقل که می تواند روی پای خودش بایستد تبدیل شوید. «نه» گفتن یعنی به عهده گرفتن مسئولیت کاری که انجام می دهید و اعتماد به نفس داشتن. قوی باشید و به خودتان اجازه ی «نه» گفتن بدهید، البته اگر احساس می کنید این کار درست است.

برای مثال برای تکمیل کاری که لازم است در موعد مقرری آن را تحویل دهید به حواس پرتی های دیگر «نه» بگویید. ا همه ی ما نیاز داریم گاهی مشغول کار دیگری شویم و به استراحت بپردازیم. گاهی باید پس از انجام کاری سخت به خودمان جایزه بدهیم و خود را تحسین و تشویق کنیم. گاهی هم لازم است حتی به خودمان «نه» بگوییم. درست مثل زمانی که در رژیم غذایی به سر می برید و دوست دارید بیسکویت شکلاتی سوم را بخورید! حیرت آور این است که اگر انجام کارهای سخت را از نظر زمانی اندازه گیری کنیم متوجه می شویم که حواس پرتی های ما در زمان انجام آن کارها زمان بیشتری را به هدر دادند تا انجام واقعی خود کار. دقت کنید که چگونه می توانید با «نه» گفتن کارها را به موقع کامل کنید.

زمان و مکانی ساکت و آرام

هنگامی که مشغول مطالعه یا آماده کردن پروژه های درسی خود هستید زمان و مکانی ساکت و آرام را در نظر بگیرید و به دیگران نیز اطلاع بدهید تا مزاحمتی برایتان ایجاد نکنند. برای مثال می توانید برای مدت چند ساعت به کتابخانه بروید و به این شکل از زمان خود استفاده کنید. همچنین لازم است که خودتان نیز به برنامه ی زمانی ای که برای خود طرح کرده اید وفادار باقی بمانید. در زمان شخصی خود، هنگامی که به دیگران اجازه ی مزاحمت نمی دهید، می توانید روی کارتان متمرکز شوید و بادقت کارتان را تکمیل کنید. به این شکل بهترین استفاده را از زمان و توان تان خواهید برد.  به مکانی مناسب در این زمان های شخصی نیز نیاز دارید. کتابخانه مکانی ایده آل برای مطالعه است. البته می توانید هر جای آرامی را که دوست دارید به عنوان مکان مناسب در نظر بگیرید و به اطلاع دوستان تان برسانید که مزاحمتان نشوند. برخی ترجیح میدهند مکانی را انتخاب کنند که در مواقع اضطراری امکان تماس با آنها وجود داشته باشد. انسان به طور کلی موجودی اجتماعی است، اما گاه گاهی نیاز دارد از دیگران دور باشد و زمانی را در تنهایی بگذراند.

انعطاف پذیری

البته گاهی مواردی ضروری پیش می آیند و نمی شود از خیر بعضی برنامه ها مثل دیدن فیلم مورد علاقه تان گذشت، به همین دلیل انعطاف پذیری در چنین مواقعی بد نیست. می توان به جای این موارد فوق برنامه در جای دیگری زمان بیشتری را به درس خواندن اختصاص داد و برای مثال یک بعدازظهر که برای خرید کردن در نظر گرفته اید را در خانه باقی بمانید و درس بخوانید. گاهی می توان برای جبران چنین مواردی دو فعالیت را با هم ترکیب کرد و به این شکل جایی خالی برای موارد ضروری پیدا کرد.

برخی از فعالیت ها در برنامه ای که طرح کرده اید باید بدون چون و چرا انجام شوند. در چنین مواردی می توان از شکاف ها و فضاهای خالی میان فعالیتی برای انجام کارهای جا افتاده استفاده کرد.

استفاده از زمان های طولانی برای انجام کارهای بزرگ

پس از سه ساعت مطالعه و درس خواندن، انجام دیگر فعالیتهای ذهنی و مغزی کاری اشتباه است، چرا که نه تنها نمی توان چیزی یاد گرفت، بلکه ممکن است آنچه یاد گرفته اید را هم فراموش کنید. با زنگ تفریح هایی کوتاه در هر یک ساعت می توانید فعالیت های طولانی مدت را به قطعاتی کوچکتر تقسیم کنید و به این شکل قدرت یادگیری و به خاطر سپردن را در خود افزایش بدهید. زمان های طولانی – مثل یک بعدازظهر – را می توان برای انجام کارهای طولانی استفاده کرد تا چند کار کوچک. برای مثال می توان در یک بعدازظهر بخش بزرگی از یک مقاله را آماده کرد. فعالیت های بزرگ را باید به این شکل دنبال کرد تا وقفه ای در انجام پیوسته ی آنها رخ ندهد. وقفه های زیاد می تواند یکپارچگی در انجام فعالیت های بزرگ را به خطر بیندازد و تمرکز شما را به هم بزند.

پروژه های بزرگ به نقشه های بزرگ نیاز دارند

پروژه های بزرگ مثل تحقیقات یا آزمایش هایی که قرار است درباره ی آنها رساله یا مقاله ای تهیه کنید به برنامه ریزی طولانی مدت نیاز دارند. در این موارد گاهی لازم است نکات زیر را در نظر داشته باشید:

با چه تعدادی از افراد مختلف باید تماس بگیرید و این افراد چه کسانی هستند.

تماس با این افراد چقدر سخت است و این تماس چقدر طول خواهد کشید و بهترین راه تماس با این افراد چیست: ای میل، تلفن یا ملاقات شخصی با آنها.

آیا می توانید به سادگی به اطلاعاتی که نیاز دارید دسترسی پیدا کنید و چه مدت زمان برای یادداشت برداری یا پر کردن پرسش نامه ها نیاز دارید و لازم است چه تعداد پرسشنامه پر کنید تا تحقیقاتتان کامل شود.

آیا راه بهتری برای رسیدن به اطلاعاتی که نیاز دارید وجود دارد، به گونه ای که کمتر دچار مشکل و دردسر شوید؟

چه اطلاعات و فعالیت هایی برای رسیدن به موفقیت در پروژه تان لازم است؟ این اطلاعات و فعالیت ها را اولویت بندی کنید تا بدانید در صورت لزوم می توانید کدام یک از آنها را حذف کنید. به چه مقدار زمان نیاز دارید تا آزمایش ها و پژوهش هایتان به نتیجه برسد؟ چگونه می توانید در زمان تان صرفه جویی کنید؟ و چگونه می توانید کارهای لازم را انجام دهید تا مقدار زیادی کار برای لحظات آخر باقی نماند؟ چگونه می توانید نقاط ضعف مربوط به پروژه تان را شناسایی کنید و نقشه ی دیگری برای رسیدن به هدفتان بدون این نقاط ضعف طراحی کنید؟ در برخی پروژه ها می توان تمام مراحل کار را از پیش روی کاغذ آورد و بر اساس این موارد پیش رفت. در این موارد باید حتما دقت کنید که برای رسیدن به هدفتان در زمان پیش بینی شده حتما مطابق آنچه روی کاغذ آورده اید عمل کنید. نکته ی مهم در برنامه ریزی طولانی مدت مدیریت بخش های متفاوت کار است به گونه ای که وضع مطابق آنچه می خواهید پیش برود. بادقت برنامه ریزی کنید و مطابق آنچه برنامه ریزی کرده اید پیش روید. زمان دشمن شما نیست. همیشه زمان کافی برای انجام آنچه می خواهید انجام دهید وجود دارد. نکته ی مهم شناسایی فعالیت های مهم و پرداختن به آنها و رها کردن مواردی است که اهمیت ندارد.

بررسی دوباره ی فهرست مطالعاتی

فهرست مطالعاتی عبارت است از کتاب ها و مطالبی که لازم است در طول هر ترم مطالعه شود. می توانید برخی موارد این فهرست را به سادگی حذف کنید. اگر استادتان تعدادی از کتابهای خودش را در فهرست آورده، احتمالا همراه آنها کتاب های دیگر را هم معرفی کرده که به اندازه ی کتاب های خودش مهم نیستند. فقط موارد ضروری این فهرست را مطالعه کنید. این موارد ممکن چیزی حدود یک چهارم کل فهرستتان باشد.

برگرفته از کتاب مهارت های آموختن اثر دورین دو بولی

مطلب پیشنهادی :

حافظه و تکنیک های تقویت حافظه