هشت حرکت معمول در دروغ گفتن

در این پست به بررسی زبان بدن افراد دروغگو و فریبکار همچنین شناسایی آنان با هشت حرکت معمول می پردازیم.

1- پوشاندن دهان

دست روی دهان را می پوشاند چون مغز به طور ناخودآگاه به دست فرمان می دهد تا جلوی کلمات فریب کارانه را بگیرد. گاهی این حرکت ممکن است با چند انگشت انجام شود یا یک مشت بسته؛ اما در هر صورت معنی یکی است.

برخی تلاش می کنند تا این حرکت را پشت یک سرفه ساختگی پنهان کنند. وقتی بازیگران در حال ایفای نقش یک تبهکار با مجرم هستند، اغلب وقتی در حال صحبت در مورد اعمال مجرمانه خود با افراد دیگر هستند یا تحت بازجویی پلیس قرار دارند، از این حرکت استفاده می کنند تا به تماشاگران نشان دهند که مخفی کاری می کنند یا اینکه صادق نیستند.

اگر شخص سخنران از این حرکت استفاده کند، نشان می دهد که شاید دروغ می گوید. اگر وقتی شما صحبت می کنید، شنوندگان دهانشان را بپوشانند، یعنی شاید احساس می کنند شما چیزی را از آنها مخفی می کنید. یکی از بدترین صحنه هایی که یک سخنران در کنفرانس با آن مواجه می شود این است که شنوندگانش موقع صحبت کردن او، از این حرکت استفاده کنند. اینجا باید دست از صحبت کردن بکشد و بپرسد: کسی سوالی دارد؟” یا فکر می کنم بعضی موافق حرف های من نیستند. اجازه بدهید به چند سوال پاسخ دهیم. این کار به شنوندگان اجازه می دهد تا مخالفت خود را علنی کنند و به سخنران امکان می دهد تا نظرات را کنترل کرده و به پرسش ها پاسخ دهد، درست مانند زمانیکه شنوندگان دست به سینه نشسته و به او خیره شده بودند. : اگر یکی از انگشتان به صورت عمودی روی لب ها را بپوشاند، این پوشاندن دهان می تواند تنها نشانه درخواست سکوت باشد؛ احتمالا وقتی بچه بوده اند، این علامت را از پدر و مادرشان دیده اند. وقتی بزرگ شدند، از آن استفاده می کنند تا نگذارند آنچه را که احساس می کنند، بر زبان بیاورند. نکته اینجاست که این حرکت نشان می دهد چیزی از شما مخفی شده است.

 

٢- لمس بینی

گاهی لمس کردن بینی می تواند چندبار سایش سریع پایین بینی باشد یا یک تماس سریع  و تقریبا غیرقابل مشاهده. زنان این حرکت را با ضربه های کوچکتری انجام می دهند، شاید برای آنکه آرایششان خراب نشود.

مهمترین چیزی که باید به خاطر داشت این است که این حرکت باید در مجموعه علائم و اشارات و در موقعیت تفسیر شود؛ شاید فرد حساسیت داشته باشد یا سرما خورده باشد.

دانشمندان موسسه تحقیقات و درمان بویایی و چشایی در شیکاگو دریافته اند که وقتی دروغ می گوییم، یکسری مواد شیمیایی به نام کتکولامین، آزاد می شود که باعث می شود بافت های درون بینی ورم کنند. آنها از چندین دوربین تصویر سازی مخصوص که جریان خون را در بدن نشان می دهند، استفاده کردند تا : نشان دهند که دروغ گفتن عامدانه می تواند موجب افزایش فشار خون شود. این فناوری : نشان داد که در زمان دروغ گفتن، بینی ما پر از خون می شود؛ به این فرایند اثر پینوکیو : می گویند. افزایش فشار خون بینی را متورم می کند و باعث می شود تا عصب های منتهی به بینی به خارش بیافتند و دست به سمت بینی برود تا این خارش را التیام بخشد.

شما نمی توانید با چشم غیر مسلح این تورم را ببینید، اما این عامل است که باعث حرکت لمس بینی می شود. وقتی شخصی ناراحت، مضطرب و یا عصبانی باشد، نیز همین پیاده روی می دهد. | عصب شناس آمریکایی، آلن هيرش، و روانپزشک، چارلز وولف، تحقیق جامعی در مورد شهادت بیل کلینتون مقابل هیئت منصفه عالی در مورد رابطه اش با مونیکا لوینسکی انجام دادنا۔؛ آنها به این نتیجه رسیدند که وقتی حقیقت را می گفته، به ندرت بینی اش را حس کرده. زمانیکه دروغ می گفته، کمی قبل از پاسخ دادن، اخم می کرده و هر ۴ دقیقه، در مجموع ۲۶ بار، بینی اش را لمس کرده است. در مقابل، زمانیکه کلینتون حقیقت را می گفته، اصلا بینی اش را لمس نکرده است.

 

٣- بینی به خارش افتاده

خارش بینی عموما با مالیدن آگاهانه بینی یا خارش آن تسکین می یابد؛ برعکس لمس سریع حرکت لمس بینی که در بخش قبل به آن اشاره شد. مانند حرکت پوشاندن دهان، حرکت لمس بینی هم توسط گوینده و برای پنهان کردن فریب کاری خود و هم توسط شنونده و برای نشان دادن شک خود به حرف های او، مورد استفاده قرار می گیرد. خارش عموماً یک حرکت تکراری و مجزا است و ارتباط یا هماهنگی با کل مکالمه فرد ندارد.

 

۴- مالیدن چشم

یادتان می آید یکی از میمون ها گفته بود: “من چیزی نمی بینم وقتی کودکی نمی خواهد چیزی ببیند، چشمانش را با یک یا هر دو دستش می پوشاند. وقتی فرد بزرگسالی نمی خواهد چیز ناگواری را تماشا کند، حرکت مالش چشم را انجام می دهد. این حرکت تلاش مغز است برای ممانعت از ورود فریب، تردید و یا چیزهای ناگواری که می بیند و یا برای نگاه نکردن به صورت فردی که به او دروغ می گوید. مردان عموما چشمانشان را شدیدتر می ماند و اگر دروغی که می گویند، خیلی بزرگ باشد، اغلب صورتشان را بر می گردانند. در عوض، زنان کمتر چشمانشان را می مالند، آنها از حرکت های کوچک و ظریف برای لمس زیر چشم خود استفاده می کنند؛ یا به این خاطر که دختر هستند و به آنها گفته شده نباید حرکت های خشن از خود نشان دهند و یا برای اینکه : آرایششان خراب نشود. همچنین برای فرار از نگاه های خیره شنونده، صورتشان را برمی گردانند.

دروغ گفتن از میان دندان ها یکی دیگر از روش های معمول است. این حرکت به مجموعه، حرکات دندان های کلید شده و خنده ساختگی، به همراه مالش چشم اطلاق می شود. بازیگران سینما از این حرکت استفاده می کنند تا عدم صمیمیت را به تصویر بکشند؛ در فرهنگ های مودبی همچون فرهنگ انگلیسی، نشان می دهد که فرد نمی خواهد. دقیقا آنچه در ذهنش می گذرد را به شما بگوید.

 

۵- گرفتن گوش

تصور کنید به شخصی بگویید: “قیمتش فقط 900 دلاره!” و فرد گوشش را بگیرد، صورتش را برگرداند و بگوید: “چه معامله خوبی!” این حرکتی نمادین از جانب شنونده است تا “چیزی را که نمی خواهد نشنود”: تلاش می کند تا با گذاشتن دست روی گوش هایش یا کشیدن لاله گوشش، از ورود کلمات جلوگیری کند. این همان نسخه بزرگسالانه دست روی گوشی است که کودکان برای نشنیدن سرزنش های والدینشان به کار می برند.

چیزی نمی شنوم می تواند به شکل مالیدن پشت گوش، “مته انگشتی” (یعنی وقتی که نوک انگشت داخل گوش فرو می رود و بیرون می آید)، کشیدن لاله گوش یا خم کردن کل گوش برای : پوشاندن سوراخ گوش باشد.

گرفتن گوش همچنین می تواند نشان این باشد که فرد به اندازه کافی شنونده بوده و یا می خواهد صحبت کند. مانند حرکت “لمس بینی”، این حرکت نیز از جانب فرد : مضطرب صورت می گیرد. پرنس چارلز، زمانیکه وارد اتاقی پر از آدم می شود یا از کنار : جمعیت زیادی عبور می کند، از هر دو حرکت گرفتن گوش و لمس بینی استفاده می کند. اینجاست که اضطراب خود را نشان می دهد؛ هرگز تصویر یا فیلمی از او، هنگامی که در ماشین نسبتاً امن خود نشسته، دیده نشده که در آن از این دو حرکت استفاده کرده باشد.

 

۶- خاراندن گردن

انگشت اشاره (معمولا انگشت دستی که با آن می نویسیم) کنار گردن، زیر لاله گوش را می خاراند. مشاهدات ما از این حرکت نشان می دهد که فرد به طور متوسط ۵ بار گردنش را می خاراند. کمتر پیش می آید که این عدد از ۵ بیشتر یا کمتر باشد. این حرکت نشانه تردید یا ابهام است؛ عموما این حرکت با فکر نکنم خیلی موافق باشم همراه است. وقتی کلام فرد با حقیقت تفاوت داشته باشد، این حرکت بسیار قابل رویت است؛ برای مثال، وقتی شخصی می گوید میفهمم چه حس دارید، ولی خاراندن گردن نشان می دهد که در واقع نفهمیده است.

 

۷- کشیدن يقه

دزموند موریس یکی از اولین افرادی بود که کشف کرد دروغ گفتن باعث حس خارش در بافت های ظریف صورت و گردن می شود و برای تسکین آن، نیاز به خارش یا مالیدن آن موضع خاص است. این مسئله هم دلیل آن است که افراد مردد گردن خود را می خارانند و هم توضیح خوبی است برای اینکه چرا برخی وقتی دروغ می گویند یا فکر می کنند که لو رفته اند، يقه خود را می کشند. افزایش فشار خون بر اثر فریب کاری باعث می شود تا وقتی فرد فریب کار حس کرد که شما مظنون شده اید، ناحیه گردن او عرق کند.

همچنین این پدیده زمانی روی می دهد که فرد عصبانی یا نا امید است و باید یقه را از گردنش دور کند تا هوای خنک جریان پیدا کند. اگر دیدید کسی این حرکت را انجام داده، بپرسید: “ممکنه دوباره تکرار کنید؟” یا “ممکنه بیشتر توضیح بدید؟” این پرسش باعث می شود تا شخص فریب کار قافیه را ببازد.

8- انگشت در دهان : این حرکت تلاشی غیر ارادی از جانب فرد است تا حس امنیت کودکی را در خود ایجاد کند؛ عموما زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که فرد احساس کند تحت فشار است. کودک انگشت شست یا یک پتو را دهانش می گذارد و در بزرگسالی، انگشتانش را داخل دهان می گذارد و سیگار، خودکارها و شیشه های لوله ای را می مکد و آدامس می جود.

بیشتر حرکات دست به دهان به دروغ گویی یا فریب کاری مرتبط هستند، اما حرکت انگشت به دهان یک نمود بیرونی از نیاز درونی فرد به اطمینان است و این حرکتی مثبت است.

برگرفته از کتاب زبان بدن اثر آلن و باربارا پیز

 

مطلب پیشنهادی :

مقدمه ای در مورد زبان بدن

زبان بدن سر